The Haka

ho ri te!
ha ho ripe!
ka mau! hi!
rin rin a pa quia awana ri pa kia ne oki! akia ne oki!

Ka mate! Ka mate! Ka ora!
Ka mate! Ka mate!
Ka ora!
Tenei te tangata puhuru huru!
nana nei i tiki mai!
whatakawhiti te ra!
A upa...ne!
A upa...ne!
A upa ne kaupane whiti te ra!

Większości ludzi Haka kojarzy się z 'show' - tańcem wojennym, jaki prezentuje przed każdym meczem narodowa nowozelandzka reprezentacja Nowej Zelandii - All Blacks.

Haka wywodzi się z kultury maoryskiej, mocno zakorzenionej w dzisiejszej Nowej Zelandii. Każde ministerstwo w kraju używa również maoryskiego odpowiednika swojej nazwy. Tak samo dzieje się z większością instytucji - uniwersytety, muzea... Nawet hymn narodowy jest podawany oficjalnie w dwóch językach - angielskim i maoryskim.

Tak naprawdę haka to po prostu tradycyjny maoryski taniec wykonywany przez grupę ludzi. Są różne rodzaje haka, zależnie od sytuacji - są wykonywane dla uczczenia ważnych wydarzeń, przywitania gości albo przed rozpoczęciem walki. Niektóre rodzaje haka są przeznaczone wyłącznie dla mężczyzn, inne dla kobiet, są także haka dla dzieci.

Maorysi nie mają monopolu na haka - swoje odpowiedniki (także zwane haka) ma rdzenna ludność Samoa, Tongo i paru innych krajów.

Podobno All Blacks wykonali po raz pierwszy haka przed meczem w 1906 r. i była to "Ka mate (It is death)". "Ka mate" ma kilka różnych wstępów (tak przynajmniej wynika z filmów dostępnych na stronce All Blacks). "Ka mate" to typowo wojenna haka, wykonywana przed bitwą.
Na jednym z filmów All Blacks wykonują napisaną specjalnie dla nich "Kapa o Panga", co w maoryskim znaczy "All Blacks". Po raz pierwszy wykonali ją w 2005 r. "Kapa o Panga" to haka na "specjalne okazje".


http://en.wikipedia.org/wiki/Haka
http://en.wikipedia.org/wiki/Haka_of_the_All_Blacks